ترانسمیتر (Transmitter) یکی از تجهیزات کلیدی در صنایع فرآیندی، نفت و گاز، پتروشیمی، آب و فاضلاب و نیروگاه‌هاست که وظیفه آن تبدیل سیگنال‌های سنسور به سیگنال استاندارد قابل ارسال برای سیستم‌های کنترل و مانیتورینگ است.
به زبان ساده‌تر، ترانسمیتر پلی است میان سنسور اندازه‌گیری و سیستم کنترل مرکزی (PLC یا DCS) تا اطلاعات اندازه‌گیری‌شده با دقت، سرعت و پایداری بالا به اتاق کنترل منتقل شود.
ترانسمیتر داده‌های خام دریافتی از سنسور (مثل فشار، دما، سطح یا جریان) را دریافت کرده و آن را به یک سیگنال استاندارد تبدیل می‌کند. این سیگنال معمولاً یکی از حالت‌های زیر است:
در نتیجه، سیستم کنترل می‌تواند بر اساس داده‌های دقیق ارسال‌شده، تصمیم‌گیری لازم برای تنظیم فرآیندها را انجام دهد.
ترانسمیترها از سه بخش اصلی تشکیل شده‌اند: حسگر، مبدل و تقویت‌کننده. همچنین این دستگاه‌ها به صورت الکتریکی و پنوماتیکی طراحی می‌شوند. خروجی ترانسمیترهای الکتریکی در محدوده ۴ تا ۲۰ میلی‌آمپر و ترانسمیترهای پنوماتیکی در محدوده ۳ تا ۱۵ براساس تغییرات ورودی psig تغییر می‌کنند. برای معرفی و کالیبره کردن ترانسمیترها، به دستورالعمل سازنده پیروی شده و با اعمال ورودی‌های مشخص، خروجی تنظیم می‌شود.
ترانسمیترها بر اساس نوع کمیتی که اندازه‌گیری می‌کنند به چند گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
متداول‌ترین نوع ترانسمیتر صنعتی است که برای اندازه‌گیری فشار سیالات (مایعات یا گازها) به کار می‌رود. این دستگاه‌ها معمولاً خروجی 4~20mA دارند و در مدل‌های زیر تولید می‌شوند:
سیگنال دماسنج‌ها (RTD یا ترموکوپل) را به سیگنال استاندارد تبدیل می‌کند. از این ترانسمیترها برای پایش دمای تجهیزات، مخازن، بویلرها و خطوط فرآیندی استفاده می‌شود.
برای اندازه‌گیری سطح مایعات یا جامدات در مخازن و سیلوها به کار می‌رود. در صنایع غذایی، دارویی، نفتی و پتروشیمی کاربرد زیادی دارد.
دبی یا نرخ جریان سیالات را اندازه‌گیری کرده و به سیگنال 4~20 میلی‌آمپر تبدیل می‌کند. معمولاً در خطوط لوله انتقال آب، نفت و بخار نصب می‌شود.
برای اندازه‌گیری غلظت گازها مانند اکسیژن (O₂)، دی‌اکسیدکربن (CO₂)، متان یا سایر گازهای صنعتی استفاده می‌شود و در سیستم‌های ایمنی و پایش محیطی اهمیت زیادی دارد.
در هنگام انتخاب ترانسمیتر مناسب، توجه به ویژگی‌های زیر اهمیت زیادی دارد:
هنگام انتخاب و خرید ترانسمیتر، به موارد زیر دقت کنید:
| فاکتور | توضیح کاربردی |
| نوع سیال | مایع، گاز یا بخار – هرکدام به نوع خاصی از سنسور نیاز دارند. |
| فشار و دمای کاری | باید با محدوده مجاز ترانسمیتر مطابقت داشته باشد. |
| نوع خروجی سیگنال | آنالوگ (4~20mA) یا دیجیتال (HART، Modbus). |
| محیط نصب | محیط‌های خورنده، مرطوب یا ضدانفجار نیاز به بدنه خاص دارند. |
| برند و گواهی‌ها | برندهای معتبر مانند ABB، WIKA، Siemens، Yokogawa، Rosemount، و Fuji دقت و دوام بالاتری دارند. |
در بازار ایران برندهای متعددی از ترانسمیتر وجود دارد. برخی از محبوب‌ترین برندها عبارت‌اند از:
| ویژگی | ترانسمیتر آنالوگ | ترانسمیتر هوشمند |
| خروجی سیگنال | فقط 4~20mA | 4~20mA + ارتباط دیجیتال (HART/Modbus) |
| قابلیت تنظیم از راه دور | ندارد | دارد |
| عیب‌یابی خودکار | ندارد | دارد |
| دقت و پایداری | معمولی | بسیار بالا |
| قیمت | کمتر | بیشتر ولی با صرفه بلندمدت |
ترانسمیترها قلب سیستم‌های اندازه‌گیری و کنترل صنعتی محسوب می‌شوند. بدون وجود آن‌ها، داده‌های فرآیندی به‌صورت دقیق و ایمن قابل انتقال نیستند. انتخاب یک ترانسمیتر باکیفیت و متناسب با شرایط کاری می‌تواند نقش بزرگی در افزایش بهره‌وری، کاهش خرابی تجهیزات و صرفه‌جویی در هزینه‌های نگهداری داشته باشد.
اگر قصد خرید ترانسمیتر صنعتی دارید، بهتر است قبل از انتخاب نهایی با کارشناسان فنی تیوا انرژی شمس مشورت کرده و نوع سیال، دما، فشار و شرایط محیط نصب را مشخص کنید تا بهترین گزینه را برای پروژه خود انتخاب نمایید.
علاوه بر راههای ارتباطی دیگر، می توانید در این فرم درخواست خود را ثبت نمایید تا همکاران ما در اســرع وقت با شما تماس بگیرند.
علاوه بر راههای ارتباطی دیگر، می توانید در این فرم درخواست خود را ثبت نمایید تا همکاران ما در اســرع وقت با شما تماس بگیرند.
