ترمومتر یا دماسنج، ابزاری برای اندازه‌گیری دما است. این وسیله با استفاده از روش‌های مختلف، دمای محیط، مایعات، گازها، یا سطح اجسام را اندازه‌گیری می‌کند و در صنایع مختلف، پزشکی، آزمایشگاه‌ها و مصارف خانگی کاربرد دارد.
ترمومتر در صنایع گوناگون نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. برخی از کاربردهای مهم عبارت‌اند از:
| ردیف | نام قطعه | عملکرد / توضیحات |
| 1 | حسگر دما (Temperature Sensor) | بخش اصلی که دما را تشخیص می‌دهد. بسته به نوع ترمومتر می‌تواند ترموکوپل، RTD، مادون قرمز، جیوه یا الکل باشد. |
| 2 | نمایشگر (Display) | اطلاعات دما را به صورت عددی یا گرافیکی نمایش می‌دهد. در مدل‌های دیجیتال، اغلب LCD یا LED است. |
| 3 | مدار الکترونیکی (Circuit Board) | پردازش اطلاعات دمایی و تبدیل سیگنال‌ها به عدد خوانا. این قسمت در ترمومترهای دیجیتال وجود دارد. |
| 4 | بدنه / قاب محافظ (Casing) | وظیفه حفاظت از اجزا در برابر ضربه، رطوبت، گردوغبار یا حرارت بالا. از جنس پلاستیک مقاوم یا استیل ساخته می‌شود. |
| 5 | منبع تغذیه (Battery / Power Source) | در ترمومترهای دیجیتال، تأمین انرژی لازم برای کارکرد حسگر و مدارها. |
| 6 | پروب (Probe) / سنسور خارجی | در برخی مدل‌ها، حسگر به صورت یک میله یا سیم جداگانه متصل است که داخل مایعات یا سطوح قرار می‌گیرد. |
| 7 | دکمه‌های کنترلی (Control Buttons) | برای روشن/خاموش کردن، تغییر واحد دما (C°/F°)، ثبت مقدار ماکزیمم/مینیمم و تنظیمات دیگر کاربرد دارند. |
| 8 | درگاه کالیبراسیون / ارتباطی | در مدل‌های حرفه‌ای، برای کالیبره‌کردن یا اتصال به رایانه یا سیستم‌های پایش صنعتی به کار می‌رود. |
ترمومترها بسته به نوع کاربرد و تکنولوژی به‌کاررفته، انواع مختلفی دارند. در ادامه رایج‌ترین انواع آن‌ها را معرفی می‌کنیم:
با اینکه ترمومترهای جیوه‌ای دقت بالایی دارند، اما جیوه ماده‌ای سمی و خطرناک است. در بسیاری از کشورها استفاده از آن‌ها محدود یا ممنوع شده. در صورت شکستن ترمومتر، هرگز جیوه را با دست جمع نکنید و از افراد متخصص کمک بگیرید.
نکات مهم در انتخاب ترمومتر جیوه‌ای
| ردیف | نکته کلیدی | توضیح |
| 1 | دامنه دما (Temperature Range) | مطمئن شوید دامنه اندازه‌گیری دما با نیاز شما (مثلاً پزشکی یا صنعتی) همخوانی دارد. |
| 2 | کیفیت ساخت و شیشه | بدنه باید از شیشه مقاوم و با کیفیت ساخته شده باشد تا در برابر ضربه و فشار مقاوم باشد. |
| 3 | دقت اندازه‌گیری | دقت در واحدهای ۰.۱ درجه سانتی‌گراد یا فارنهایت برای کاربردهای حساس ضروری است. |
| 4 | مقیاس مدرج (Scale) | خوانایی اعداد روی لوله شیشه‌ای بسیار مهم است؛ مقیاس باید واضح و ضد پاک شدن باشد. |
| 5 | مناسب بودن برای کاربرد خاص | برخی ترمومترهای جیوه‌ای مخصوص پزشکی، آزمایشگاهی یا صنعتی طراحی شده‌اند؛ کاربرد باید مشخص باشد. |
| 6 | ایمنی حمل و نگهداری | ترمومتر جیوه‌ای باید در جعبه محافظ حمل شود چون شکستگی می‌تواند باعث نشت جیوه سمی شود. |
| 7 | گواهینامه‌ها و استانداردها | بهتر است دارای استانداردهای ایمنی و دقت معتبر مانند CE یا ISO باشد. |
| 8 | قیمت و برند معتبر | خرید از برندهای شناخته‌شده، تضمین کیفیت و خدمات پس از فروش بهتری دارد. |
برخلاف ترمومترهای جیوه‌ای، ترمومترهای الکلی در دماهای بسیار پایین‌تر بهتر عمل می‌کنند (تا حدود -80 درجه سانتی‌گراد) و به همین دلیل در سردخانه‌ها، محیط‌های آزمایشی، یا شرایط آب و هوایی سرد استفاده بیشتری دارند.
نکات مهم در انتخاب ترمومتر الکلی
| ردیف | نکته کلیدی | توضیح |
| 1 | نوع کاربرد | مشخص کنید آیا ترمومتر برای آزمایشگاه، محیط زیست، یخچال، یا مصارف عمومی مورد نیاز است. |
| 2 | دامنه دما (Temperature Range) | ترمومترهای الکلی برای دماهای پایین‌تر از 0°C مناسب‌اند؛ دامنه دمایی را بررسی کنید. |
| 3 | رنگ مایع الکلی | مایع الکلی معمولاً به رنگ‌های آبی، قرمز یا سبز دیده می‌شود؛ باید خوانا و شفاف باشد. |
| 4 | مقیاس مدرج و وضوح خواندن | مقیاس روی بدنه باید واضح، دقیق و دارای واحد مناسب (°C یا °F) باشد. |
| 5 | جنس بدنه و کیفیت شیشه | لوله شیشه‌ای باید ضدخش، مقاوم در برابر ترک و دارای کیفیت بالا باشد. |
| 6 | ایمنی و محیط‌زیست‌دوستی | الکل نسبت به جیوه بی‌خطرتر و غیرسمی است، اما همچنان باید در محیط مناسب نگهداری شود. |
| 7 | طول ترمومتر و دقت اندازه‌گیری | هرچه طول بیشتر باشد، مقیاس دقیق‌تر و خوانایی بهتر است؛ مخصوصاً برای آزمایشگاه‌ها. |
| 8 | برند و استانداردها | برند معتبر و داشتن گواهی‌های کیفی مثل ISO، CE، کیفیت و دوام دستگاه را تضمین می‌کند. |
نکات مهم در انتخاب ترمومتر دیجیتال
| ردیف | نکته کلیدی | توضیح |
| 1 | نوع کاربرد | تعیین کنید که دماسنج برای کاربرد پزشکی، صنعتی، غذایی، یا آزمایشگاهی نیاز است. |
| 2 | دامنه دمایی (Temperature Range) | بررسی کنید که ترمومتر توانایی اندازه‌گیری دما در بازه‌ی مورد نظر شما را داشته باشد. |
| 3 | دقت اندازه‌گیری (Accuracy) | هرچه دقت ترمومتر بیشتر باشد، برای کاربردهای حرفه‌ای‌تر مناسب‌تر خواهد بود. |
| 4 | سرعت پاسخ‌دهی | ترمومتر باید در مدت زمان کوتاه (معمولاً چند ثانیه) دما را نمایش دهد، مخصوصاً در موارد پزشکی یا صنعتی. |
| 5 | نمایشگر (Display) | صفحه نمایش باید واضح، خوانا و دارای نور پس‌زمینه (Backlight) برای استفاده در محیط‌های تاریک باشد. |
| 6 | واحدهای اندازه‌گیری | قابلیت نمایش دما به سانتی‌گراد (°C) و فارنهایت (°F) بسیار مفید است. |
| 7 | منبع تغذیه و عمر باتری | بررسی کنید که باتری دستگاه چقدر دوام دارد و آیا قابلیت تعویض یا شارژ دارد. |
| 8 | ویژگی‌های اضافی | قابلیت‌هایی مثل حافظه داخلی، آلارم دمای غیرعادی، اتصال به موبایل یا بلوتوث می‌توانند مفید باشند. |
| 9 | مقاومت در برابر آب یا گردوغبار | در محیط‌های صنعتی یا درمانی، استاندارد IP (مثل IP67) برای مقاومت در برابر رطوبت بسیار مهم است. |
| 10 | کالیبراسیون و استانداردها | اطمینان حاصل کنید که دستگاه دارای گواهی کالیبراسیون و استانداردهای معتبر بین‌المللی است. |
نکته: ترمومترهای دیجیتال نسبت به مدل‌های سنتی مزایای زیادی دارند: نمایش سریع، دقت بالا، خوانایی بهتر، و امکانات هوشمند.
نکات مهم در انتخاب ترمومتر بی‌متال
| ردیف | نکته کلیدی | توضیح |
| 1 | دامنه دمای قابل اندازه‌گیری | بررسی کنید ترمومتر در بازه دمای مورد نظر شما (مثلاً ۰ تا ۵۰۰ درجه سانتی‌گراد) کارایی دارد یا نه. |
| 2 | نوع نصب | ترمومتر بی‌متال ممکن است به‌صورت رزوه‌ای (پیچی)، فلنچی یا دیواری نصب شود؛ نوع اتصال باید با کاربرد شما هماهنگ باشد. |
| 3 | طول ساقه (Stem Length) | طول ساقه باید متناسب با محل نصب و عمق موردنیاز برای اندازه‌گیری دما انتخاب شود. |
| 4 | قطر صفحه نمایش (Dial Size) | بسته به محل نصب، قطر صفحه (مثلاً ۶ یا ۱۰ سانتی‌متر) باید خوانا و مناسب باشد. |
| 5 | جنس بدنه و ساقه | بدنه معمولاً از استیل ضدزنگ (Stainless Steel) ساخته می‌شود؛ برای محیط‌های خورنده یا صنعتی بسیار مهم است. |
| 6 | دقت اندازه‌گیری | دقت استاندارد این ترمومترها معمولاً ±۱ تا ±۲ درصد از بازه کامل است. برای مصارف حساس باید دقت را بررسی کنید. |
| 7 | مقاومت در برابر لرزش و خوردگی | در صنایع مانند نفت و گاز، ترمومتر باید در برابر شرایط محیطی سخت مقاوم باشد. |
| 8 | استانداردها و گواهینامه‌ها | داشتن تأییدیه‌هایی مثل EN 13190 یا ISO نشان‌دهنده کیفیت و صحت عملکرد دستگاه است. |
ترمومتر بی‌متال گزینه‌ای عالی برای سیستم‌های گرمایشی، دیگ‌های بخار، مخازن تحت فشار، صنایع غذایی و پتروشیمی است. این ترمومتر بدون نیاز به برق یا باتری کار می‌کند و مکانیزم آن کاملاً مکانیکی است.
ترموکوپل‌ها در صنایع مختلف مثل فولاد، نفت و گاز، صنایع غذایی، نیروگاه‌ها و تجهیزات آزمایشگاهی استفاده می‌شوند. انتخاب صحیح نوع و مشخصات، نقش مهمی در دقت و ایمنی سیستم دارد.
نکات مهم در انتخاب ترمومتر ترموکوپل
| ردیف | نکته کلیدی | توضیح |
| 1 | نوع ترموکوپل (Type) | انواع مختلفی مانند Type K, J, T, E, N, S, R, B وجود دارد؛ هر نوع برای بازه دمایی و شرایط خاص مناسب است. |
| 2 | دامنه دمای قابل اندازه‌گیری | بسته به نوع ترموکوپل، بازه دما ممکن است از -200 تا +1800 درجه سانتی‌گراد یا بیشتر باشد. |
| 3 | دقت و حساسیت (Accuracy & Sensitivity) | برای کاربردهای دقیق مانند صنایع دارویی یا غذایی، دقت بالا بسیار مهم است. |
| 4 | جنس غلاف (Sheath Material) | جنس پوشش (مثل استیل، اینکونل، تفلون یا سرامیک) باید با شرایط محیطی (دما، خوردگی، فشار) سازگار باشد. |
| 5 | طول و قطر پروب | متناسب با محل نصب و نوع فرآیند صنعتی انتخاب شود؛ قطر کمتر یعنی پاسخ‌دهی سریع‌تر. |
| 6 | نوع اتصال (Connector Type) | اتصال سیمی، دو شاخه استاندارد (mini plug)، یا ترمینال؛ بسته به نیاز سیستم انتخاب شود. |
| 7 | کابل و عایق حرارتی | کابل‌های مقاوم در برابر حرارت، رطوبت یا تداخل الکترومغناطیسی، برای محیط‌های صنعتی ضروری هستند. |
| 8 | کالیبراسیون و استانداردها | ترموکوپل باید دارای گواهینامه کالیبراسیون و استانداردهایی مثل ISO 17025 یا NIST باشد. |
| 9 | پاسخ‌دهی سریع (Fast Response) | در فرآیندهای سریع یا حساس، سرعت اندازه‌گیری عامل مهمی است. |
| 10 | قیمت و برند معتبر | برندهای معتبر دقت و طول عمر بالاتری دارند و خدمات پس از فروش مطمئن‌تری ارائه می‌کنند. |
ترمومتر ابزاری کلیدی برای نظارت بر دما در بسیاری از صنایع است. با توجه به نوع کاربرد و شرایط محیطی، باید مدل مناسب را انتخاب کرد. برای خرید ترمومتر صنعتی یا مشاوره در انتخاب بهترین گزینه، می‌توانید با مشاوران تخصصی ما در تماس باشید.
| ردیف | نکته مهم | توضیحات |
| 1 | نوع کاربرد | تعیین کنید که ترمومتر برای مصارف پزشکی، غذایی، صنعتی یا خانگی نیاز است. |
| 2 | دامنه دمای قابل اندازه‌گیری | بررسی کنید که دماسنج در بازه دمای موردنظر شما کارایی داشته باشد. |
| 3 | نوع ترمومتر | دیجیتال، مادون قرمز، بی‌متال، ترموکوپل و…؛ بسته به نیازتان انتخاب شود. |
| 4 | دقت اندازه‌گیری (Accuracy) | دقت بالا مخصوصاً در کاربردهای صنعتی و پزشکی اهمیت زیادی دارد. |
| 5 | سرعت پاسخ‌دهی | در بعضی صنایع، سرعت نمایش دما بسیار حیاتی است. |
| 6 | مقاومت بدنه و سنسور | برای محیط‌های صنعتی، مقاومت در برابر ضربه، رطوبت یا گردوغبار ضروری است. |
| 7 | قابلیت کالیبراسیون | جهت اطمینان از دقت بلندمدت، ترمومتر باید قابل کالیبره شدن باشد. |
| 8 | برند و خدمات پس از فروش | خرید از برندهای معتبر با گارانتی و پشتیبانی، ریسک خرید را کاهش می‌دهد. |
علاوه بر راههای ارتباطی دیگر، می توانید در این فرم درخواست خود را ثبت نمایید تا همکاران ما در اســرع وقت با شما تماس بگیرند.
علاوه بر راههای ارتباطی دیگر، می توانید در این فرم درخواست خود را ثبت نمایید تا همکاران ما در اســرع وقت با شما تماس بگیرند.
